Ι. Αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται
Ο Δήμαρχος μπορεί να μεταβιβάσει οποιαδήποτε αρμοδιότητά του στους Αντιδημάρχους, (Γν. ΝΣΚ 421/2009) εκτός από την αρμοδιότητα που έχει ως πειθαρχικός προϊστάμενος των υπαλλήλων του Δήμου, η οποία είναι αμεταβίβαστη. (Γν ΝΣΚ 669/ 2002) (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.82/59633/20.08.2019)
Οι καθ’ ύλην αρμοδιότητες εύλογο είναι ότι θα πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς και με σαφήνεια στην απόφαση του δημάρχου περί ορισμού αντιδημάρχων, προς αποφυγή σύγχυσης ως προς το εύρος αυτών. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.82/59633/20.08.2019)
Με την έκδοση της απόφασης του δημάρχου, ο αντιδήμαρχος είναι αποκλειστικώς αρμόδιος για την άσκησή της και για την έκδοση των πράξεων που προβλέπονται, ο δε δήμαρχος δεν μπορεί να εκδώσει εκείνος πράξη αντί του αντιδημάρχου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 6 του άρθρου 59 του ν.3852/2010, όπως ισχύει. Εξυπακούεται ότι για την πλήρη άσκηση των αρμοδιοτήτων τους οι αντιδήμαρχοι έχουν και το δικαίωμα υπογραφής των αντίστοιχων διοικητικών πράξεων, καθόσον αυτή νοείται ότι εμπεριέχεται στην μεταβίβαση αρμοδιότητας. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.82/59633/20.08.2019)
Είναι σύννομη η μεταβίβαση προς αντιδήμαρχο της αρμοδιότητας δημάρχου, η οποία συνάπτεται με τη σύνταξη εκθέσεων αξιολόγησης προϊσταμένων διευθύνσεων του οικείου Δήμου. (Γν. ΝΣΚ 421/2009)
Η αρμοδιότητα έκδοσης απόφασης ανάληψης υποχρέωσης μπορεί να μεταβιβαστεί σε Αντιδήμαρχο (περίπτ.ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18, Π.Δ.80/2016)
Η μεταβίβαση αρμοδιότητας από τον Δήμαρχο στους κατ’ τόπο αντιδημάρχους και προέδρους κοινοτήτων, όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 59 και στην παράγραφο 1 του άρθρου 84 του ν.3852/2010 όπως αυτές αντικαθίσταται και ισχύουν, δεν αφορούν σε υπογραφή πιστοποιητικών Δημοτολογίου ούτε και βεβαιώσεων μονίμου κατοικίας, επειδή τα εν λόγω δεν εκδίδονται από τις Δημοτικές Ενότητες ούτε από τις Κοινότητες άλλα μόνο από την έδρα του Δήμου. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.28/44133/2018/24.08.2018)
Σε απάντηση ερωτήματος Δήμου για το εάν η αρμοδιότητα της εντολής της παρ. 1 του άρθρου 26 του Ν. 4270/14 (Α’ 143) ασκείται αποκλειστικά από το Δήμαρχο ή δύναται να μεταβιβασθεί σε αρμόδιο Αντιδήμαρχο, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας- Θράκης με το υπ’ αριθ. 54476/30.09.2019 έγγραφό της απαντάει ως εξής:
“Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 75 παρ. 5 του Ν. 4446/2016 (Α’/240) «σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο νομιμότητας και κανονικότητας προκύψει διάσταση απόψεων μεταξύ διατάκτη και Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών, ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 26 παρ. 1 του Ν. 4270/2014».
Περαιτέρω, κατά τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 204 του Ν. 4555/18 (ΦΕΚ 133/Α) «σε περίπτωση έγγραφης άρνησης του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών, η αρμοδιότητα για τη διατύπωση της εντολής της παρ. 1 του άρθρου 26 του Ν. 4270/14 (Α/143), της παρ. 1γ του άρθρου 4 του π.δ. 80/2016 (Α’/145) και της παρ. 4 του άρθρου 22 του β.δ. 17.5/15-06-1959, ασκείται αποκλειστικά από το Δήμαρχο».
Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου, η αρμοδιότητα, διακρίνεται, μεταξύ άλλων, και σε αποκλειστική, υπό την έννοια ότι οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν ως φορέα της ένα και μόνο διοικητικό όργανο.
Κατά την άποψή μας, στην προκειμένη περίπτωση, κατά την οποία, η αρμοδιότητα για τη διατύπωση της εντολής της παρ. 1 του άρθρου 26 του Ν. 4270/14 (Α’/143), της παρ. 1γ του άρθρου 4 του π.δ. 80/2016 (Α’/145) και της παρ. 4 του άρθρου 22 του β.δ. 17.5/15-06-1959, ασκείται αποκλειστικά από το Δήμαρχο», δεν είναι δυνατή η μεταβίβασή της σε Αντιδήμαρχο (αμεταβίβαστη αρμοδιότητα). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, αντίθετα, από τη διατύπωση της διάταξης της παρ. 7 του ιδίου άρθρου του ανωτέρω Νόμου (άρθρο 204 του Ν. 4555/18), όπου οι εν λόγω αρμοδιότητες «ασκούνται από το Δήμαρχο» (όχι αποκλειστικά), συνάγεται ότι είναι δυνατή η μεταβίβασή τους σε Αντιδήμαρχο.”
ΙΙ. Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων κατά τόπον
Στους αντιδημάρχους, εκτός των καθ’ ύλην αρμοδιοτήτων, ο δήμαρχος μπορεί να μεταβιβάζει κατά τόπον αρμοδιότητες, οι οποίες ασκούνται στα όρια μίας ή περισσότερων δημοτικών ενοτήτων της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.3852/2010, και οι οποίες αφορούν τη δημοτική ενότητα και ιδίως:
α) Την ευθύνη της λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένες στη δημοτική ενότητα.
β) Την παρακολούθηση της εξέλιξης των έργων και των εργασιών που εκτελούνται στη δημοτική ενότητα.
γ) Τη μέριμνα για τη διατήρηση του εξοπλισμού, που βρίσκεται στη δημοτική ενότητα, σε κατάσταση καλής λειτουργίας.
δ) Την υπογραφή, με εξουσιοδότηση του δημάρχου, βεβαιώσεων, πιστοποιητικών και λοιπών διοικητικών εγγράφων, που εκδίδονται από τις δημοτικές υπηρεσίες που λειτουργούν στα όρια της δημοτικής ενότητας. (δεν αφορούν σε υπογραφή πιστοποιητικών Δημοτολογίου ούτε και βεβαιώσεων μονίμου κατοικίας, βλ. παραπάνω υποενότητα ΙΙ για περισσότερα)
ε) Τη συνεργασία με τους προέδρους των κοινοτήτων για την επίλυση των προβλημάτων τους. (παρ.3 άρθρο 59 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 68 του Ν.4555/18) (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.82/59633/20.08.2019)
Οι κατά τόπον αρμοδιότητες ασκούνται στα όρια μιας ή περισσότερων δημοτικών ενοτήτων της παραγράφου 1 του άρθρου 2. (παρ.1 άρθρο 59 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 68 του Ν.4555/18)
IΙΙ. Αρμοδιότητες Αντιδημάρχων Νησιωτικών Δημοτικών Κοινοτήτων
Ο αντιδήμαρχος που έχει οριστεί σε νησιωτική δημοτική κοινότητα είναι αρμόδιος:
α) για την υλοποίηση των προγραμμάτων τοπικής ανάπτυξης που αναφέρονται στη νησιώτικη δημοτική κοινότητα,
β) για την υλοποίηση προγραμμάτων απασχόλησης και τουριστικής προβολής της δημοτικής κοινότητας,
γ) για την παρακολούθηση της εκπόνησης μελετών, της εκτέλεσης έργων και προμηθειών που αναφέρονται στη δημοτική κοινότητα.
δ) Ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που μπορεί να του μεταβιβάζει με απόφασή του ο δήμαρχος. (παρ.1 άρθρο 207 Ν.3852/10)
Ακόμη, ωστόσο, και στην περίπτωση που οι αρμοδιότητες του αντιδημάρχου ορίζονται από τον νόμο (άρθρο 207 ν. 3852/2010) εναπόκειται στον Δήμαρχο η επιλογή του προσώπου που θα τις ασκήσει. Ο αριθμός των αντιδημάρχων, εξάλλου, στους οποίους ο Δήμαρχος μπορεί να μεταβιβάζει μέρος των αρμοδιοτήτων ορίζεται από τον νόμο μόνο κατά ανώτατο αριθμό. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.4/349/01.02.2018)