Καραβέ
Το λιμάνι που δένουν τα πλοία, που είναι και το πρώτο μέρος που θα αντικρίσουμε στο νησί, η πρώτη εικόνα που θα γευτούμε από αυτόν τον μοναδικό τόπο, είναι η Καραβέ στην ανατολική πλευρά του. Από το πλοίο ακόμα βλέπουμε στο απέναντι ύψωμα και πάνω από τον κεντρικό δρόμο στην μια πλευρά να διακρίνονται τα σύγχρονα κτίρια, όπου στεγάζονται ο Πυροσβεστικός Σταθμός, ο Λιμενικός Σταθμός και ο Αστυνομικός Σταθμός καθώς και η εκκλησία του Αγ. Νεκταρίου και αριστερότερα, στην άλλη πλευρά μερικά δωμάτια προς ενοικίαση. Μπαίνοντας στο λιμάνι θα συναντήσουμε και εδώ κάποια δωμάτια προς ενοικίαση, ταβέρνες, μια καφετέρια όπου μπορούμε να ξαποστάσουμε λίγο από το ταξίδι μας, γραφείο ενοικίασης αυτοκινήτων και μηχανών καθώς και Mini Market. Από την Καραβέ ξεκινούν τα δρομολόγια του λεωφορείου για τα υπόλοιπα μέρη του νησιού. Η Καραβέ βρίσκεται ανάμεσα στους παραθαλάσσιους οικισμούς Σαρακήνικο και Κόρφος.
Καστρί
Πρωτεύουσα του νησιού και εδώ υπάρχει η έδρα του Δήμου, το Κέντρο Υγείας του νησιού, Πυροσβεστικός Σταθμός και το Γυμνάσιο Γαύδου. Το Δημοτικό Σχολείο και το Νηπιαγωγείο βρίσκονται στην διακλάδωση για Βατσιανά και Άμπελο. Στο Καστρί διατηρούνται ακόμα παλαιά σπίτια καθώς και μερικά καινούργια, αλλά και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει το νησί, έρχονται κάθε χρόνο φοιτητές και επιστήμονες για διάφορες αρχαιολογικές και περιβαλλοντικές μελέτες. Ουσιαστικά το Καστρί είναι το χωριό με τις μεγαλύτερες υποδομές του νησιού.
Με αφετηρία το Καστρί μπορούμε να πάμε σε όλες σχεδόν τις διαδρομές, είτε με αυτοκίνητο είτε από τα ωραία και βατά μονοπάτια μέσα από πεύκα που μας δίνουν σκιά τους καλοκαιρινούς μήνες. Στο Καστρί λειτουργεί μικρός φούρνος που εκτός το ψωμί μπορείτε να βρείτε διάφορα παραδοσιακά εδέσματα και είδη ζαχαροπλαστικής.
Σαρακήνικο
Σε απόσταση 1,5 περίπου χιλιόμετρου από το λιμάνι συναντάμε το Σαρακήνικο, έναν οικισμό ο οποίος προσφέρεται για διαμονή. Έχουμε την δυνατότητα να βρούμε εδώ μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα αλλά και mini market. Και οι λιγοστές ταβέρνες που είναι φτιαγμένες με γούστο και μεράκι και αρκετά περιποιημένες. Το φαγητό είναι αρκετά νόστιμο, μαγειρεμένο με τρόπο παραδοσιακό. Συνιστάται να δοκιμάσουμε τo γνωστό τσιγαριαστό ή κοκκινιστό κατσικάκι, με γεύση μοναδική. Αλλά μπορούμε να βρούμε και φρέσκο ψάρι, το οποίο οι μαγαζάτορες αγοράζουν από ντόπιους ψαράδες. Μπροστά από τα περισσότερα δωμάτια η θέα που αντικρίζουμε είναι ιδιαίτερα σαγηνευτική. Οι αμμόλοφοι που απλώνονται μπροστά μας αργοπεθαίνουν μέσα στο γαλάζιο της θάλασσας. Στο βάθος τα μάτια μας διακρίνουν την Κρήτη, με τις επιβλητικές κορυφές των Λευκών Ορέων να τρυπούν τον ουρανό. Η διαδρομή προς την θάλασσα το ίδιο μαγική, ανάμεσα από κέδρους και πεύκα, τα οποία προσφέρουν απλόχερα την λαχταριστή σκιά τους. Η παραλία του οικισμού είναι σκεπασμένη με χρυσή αμμουδιά και η θάλασσα που την βρέχει είναι σχετικά ρηχή αλλά πεντακάθαρη.
Βατσιανά
Μετά την Τρυπητή μπορούμε να συνεχίσουμε τηv διαδρομή μας προς το χωριό Βατσιανά το νοτιότερο κατοικημένο χωριό της Γαύδου καθώς και της Ευρώπης. Αξίζει να κάνουμε μια βόλτα στο χωριό με τα παλαιά πετρόκτιστα σπίτια τα περισσότερα ερειπωμένα, σήμερα ελάχιστα κατοικούνται. Στα Βατσιανά αξίζει να επισκεφτούμε το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο έστησε με προσωπικό κόπο και μεράκι ο παπά- Μανώλης Μπικογιαννάκης, ο εφημέριος του νησιού και συγγραφέας παλαιότερης έκδοσης για το νησί της Γαύδου. Εδώ θα θαυμάσουμε κάθε είδος λαϊκής τέχνης, από μπακίρια και υφαντά με πλούσια, ζεστά χρώματα και περίτεχνα ξόμπλια μέχρι διάφορα σκεύη της καθημερινότητας του νησιού, όπως πήλινες πιατέλες και λεκάνες, αλλά και εργαλεία μιας εποχής που πέρασε. Αργότερα το μουσείο μεταφέρθηκε στον οικισμό Σγουδιανά.
Καμαρέλες ή Τρυπητή
Σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από το λιμάνι Καραβέ βρίσκεται το ακρωτήρι της Τρυπητής, το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης. Εδώ η συνεργασία ανέμου και θάλασσας ανά τους αιώνες σμίλευε ένα αξιοσημείωτο και πασίγνωστο πλέον μνημείο της φύσης, το οποίο αποτελεί και μια από τις χαρακτηριστικές εικόνες του νησιού. Ο βράχος απλώνεται μέσα στην θάλασσα με τρεις καμάρες να σχηματίζονται στα σπλάχνα του και να διαδέχονται η μια την άλλη. Από αυτές τις καμάρες πήρε και το όνομα της η παραλία. Η παραλία χωρίζεται σε δύο μέρη: ανατολικά είναι σκεπασμένη με άμμο και βότσαλο ενώ δυτικά με μεγάλες πέτρες. Πάνω από την νοτιότερη καμάρα έχει κατασκευαστεί μια τεράστια καρέκλα, η μεγαλύτερη καρέκλα της Ευρώπης όπως την αποκαλούν. Η θέα από αυτό το σημείο προς το Λιβυκό Πέλαγος είναι πραγματικά απερίγραπτη.
Άμπελος
Μετά τον φάρο στην πορεία μιας συναντάμε το χωριό Άμπελος. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα, γραφικότερα και παλαιότερα χωριά της Γαύδου με πολλά αμπέλια, σήμερα ερειπωμένο στο μεγαλύτερο μέρος του.
Φάρος
Πριν φτάσουμε στην Άμπελο θα αντικρίσουμε επάνω σε ένα ύψωμα έναν φάρο, τον οποίο αξίζει να δούμε από κοντά. Ο παλιός φάρος είχε κατασκευαστεί από γαλλική εταιρεία τo 1880 και ήταν από τους μεγαλύτερους της Μεσογείου. Καταστράφηκε όμως στο μεγαλύτερο τμήμα του κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από βομβαρδισμό. Σήμερα έχει ανακατασκευαστεί και αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα του νησιού. Στο εσωτερικό του λειτουργεί ένα αξιόλογο φωτογραφικό μουσείο, καθώς και καφετέρια με καταπληκτική θέα προς την θάλασσα με το μοναδικό ηλιοβασίλεμα.
Άϊ-Γιάννης
Από τo Σαρακήνικο, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων και μέσα από μια διαδρομή που μυρίζει έντονα θυμάρι και θρούμπα, συναντάμε τον Αϊ-Γιάννη. Μπροστά μας ξεδιπλώνεται ένα τοπίο μαγικό. Πρόκειται για μια απόμερη παραλία η οποία μας γυρνάει πολλά χρόνια πίσω. Η άγρια ομορφιά της περιοχής θυμίζει και ι από μέρη εξωτικά. Δεν υπάρχει τίποτα τριγύρω. Μόνο λίγο πριν φτάσουμε στον Αϊ-Γιάννη, στην τοποθεσία Φετουφέ με την μικρή βοτσαλωτή παραλία, θα συναντήσουμε μια με δύο ταβερνούλες και ένα mini market πλαισιωμένες από αμμοθίνες και κέδρους. Οι εικόνες που αντικρίζουμε δεν μας κάνουν να απορούμε πως έχει ψηφιστεί ή δεύτερη καλύτερη παραλία στον κόσμο και προτιμάτε περισσότερο από κατασκηνωτές.
Κόρφος
Πολύ κοντά στο λιμάνι της Καραβέ, σε απόσταση 2 χιλιομέτρων περίπου προς τα νότια, βρίσκεται ο Κόρφος. Για να τον επισκεφτούμε από το λιμάνι μπορούμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην πεζοπορία ακολουθώντας το παραλιακό μονοπάτι ή το αυτοκίνητο. Εδώ μπορούμε να βρούμε κάποια δωμάτια για την διαμονή μας και ταβερνούλες για την διατροφή. Είναι αρκετά ήρεμο μέρος, με όμορφη παραλία σκεπασμένη με βότσαλο. Κοντά στον Κόρφο έχουν έρθει στο φως ευρήματα από την μινωική εποχή καθώς και Ρωμαϊκός τάφος κοντά στο μονοπάτι για Τρυπητή. Επίσης, αξίζει να επισκεφτούμε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στο βάθος της ρεματιάς και να δροσιστούμε από το νερό της πηγής του. Από τον Κόρφο ξεκινούν δύο υπέροχα μονοπάτια τα οποία χαράσσονται μέσα σε δάση από πεύκα. Το ένα μετά από 4 περίπου χιλιόμετρα και περνώντας μέσα από δύο μικρά φαράγγια καταλήγει στην Τρυπητή. Το δεύτερο μονοπάτι που βρίσκεται κοντά στον Άγιο Γεώργιο καταλήγει στα Βατσιανά.
Λαυρακάς
Σε συνέχεια από την παραλία του Άϊ Γιάννη και από βατό μονοπάτι συναντάμε την παραλία Λαυρακάς. Πιστεύεται πως το όνομα προέρχεται από την μινωική λέξη “λάβρυς” δηλαδή τον Μινωικό διπλό πέλεκυ. Στις σπηλιές της περιοχής λέγεται πως κατοικούσε και η μυθική Καλυψώ. Ωστόσο, η απομόνωση και η ηρεμία που θα βρούμε, η ξανθή άμμος και τα διάφανα νερά της θάλασσας καθώς και ένα μικρό ποτάμι με το λιγοστό νερό του το καλοκαίρι που έρχεται προς την θάλασσα μέσα από μια μαγική διαδρομή γεμάτη από πεύκα και κέδρους, θα μας αποζημιώσουν. Επίσης, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, στην άμμο επάνω και κοντά στην θάλασσα υπάρχει ένα πηγάδι με καθαρό, πόσιμο νερό το οποίο χρησιμοποιείται από τους παρευρισκόμενους.
Πύργος
Άλλη μια παραλία με ψιλή κοκκινωπή αμμουδιά, απόμερη και δύσβατη, μια παραλία για λίγους.
Ξενάκι
Άλλη μια ενδιαφέρουσα διαδρομή είναι αν πάμε από τα Βατσιανά προς Φάρο-Άμπελο και την παραλία του Ποταμού, περνώντας πρώτα από το ερειπωμένο χωριό Ξενάκι στη συνέχεια το Δημοτικό σχολείο του χωριού που βρίσκεται πάνω στην διασταύρωση Καστρί – Άμπελος, κατόπιν συναντάμε αριστερά τον ερειπωμένο οικισμό Αντρεδιανά και μετά φτάνουμε στον Φάρο.
Στραβόλιμνη
Συνεχίζοντας από τηv παραλία του Λαυρακά συναντάμε τηv αμμώδη με διάσπαρτα βράχια παραλία της Στραβόλιμνης και στην συνέχεια φτάνουμε στην πανέμορφη διπλή παραλία του Πύργου με εξαιρετικά δύσκολη πρόσβαση που απαιτεί προσοχή. Η πρόσβαση με καραβάκι θα μας επιτρέψει να απολαύσουμε την συγκεκριμένη παραλία με έναν πιο σίγουρο και ασφαλές τρόπο.