Η Γαύδος αποτελεί το νοτιότερο σημείο της ελληνικής και ευρωπαϊκής επικράτειας. Είναι ένα μικρό νησί με μοναδική γεωπολιτική, γεωγραφική και κοινωνική ταυτότητα, που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Κρήτης και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης.
Ανήκει όμως πραγματικά και ουσιαστικά στην Κρήτη; Μάλλον πως όχι! Παρά τη θεσμική του ένταξη, η Γαύδος είναι ένα νησί με ξεχωριστές ανάγκες και ιδιαιτερότητες, που δεν ταυτίζονται με την καθημερινότητα της Κρήτης. Η απόσταση, η νησιωτικότητα και η ελάχιστη πληθυσμιακή βάση, μας καθιστούν ευάλωτους, αλλά και… “αόρατους” -πολλές φορές- για το κεντρικό Κράτος, τις πολιτικές και διοικητικές λειτουργίες του.
Τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε, για ακόμη μία φορά, να αγνοείται ακόμα και αυτή η “ύπαρξη” και οι ανάγκες της Γαύδου. Αυτή τη φορά, σε προγράμματα και δράσεις που υποτίθεται ότι στοχεύουν στην ενίσχυση των μικρών νησιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο αποκλεισμός μας από τη “Χάρτα GReco Islands”, που αφορά σε μικρά νησιά με πληθυσμό από 100 έως 3.500 κατοίκους. Ο λόγος; Μάλλον, κάποιοι υπέθεσαν πως η ένταξή μας στην Περιφέρεια Κρήτης μας καθιστά… Κρήτη.
Ταυτόχρονα, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης παρέλειψε να μας συμπεριλάβει στη υλοποίηση της δράση «Παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης στην περιφέρεια της Κρήτης, για τα έτη 2025-2029», σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, μια ευθύνη που της αναλογεί και αφορά το πιο βασικό αγαθό για έναν νησιώτη: το νερό και τη θάλασσα.
Αντιθέτως, όταν πρόκειται για ελέγχους και διοικητικές υποχρεώσεις, οι Υπηρεσίες όλων των βαθμίδων θυμούνται με ακρίβεια “γεωγραφικού στίγματος” τη διοικητική μας ένταξη. Ουδέποτε μας έχουν ξεχάσει!!! Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ένα διαχρονικό έλλειμμα ίσης μεταχείρισης και κατανόησης της πραγματικότητας που βιώνουμε ως μικρός, απομονωμένος, νησιωτικός δήμος.
Δεν πρόκειται για τυχαία περιστατικά. Είναι η έκφραση ενός διαχρονικού διοικητικού ελλείμματος, που μας αφήνει στο περιθώριο.
Η Γαύδος δεν ζητά προνομιακή μεταχείριση… Ζητά ισότητα, στήριξη και ελπίδα στον αγώνα για την επιβίωσή της. Ζητά να ενταχθεί στον σχεδιασμό με βάση την πραγματικότητα της, όχι την τυπική γεωγραφία. Ζητά να αντιμετωπίζεται ως νησί με μόνιμους κατοίκους που αγωνίζονται καθημερινά να κρατήσουν “αναμμένο” το νοτιότερο φάρο της Ευρώπης.
Είναι καιρός να αντιμετωπιστεί θεσμικά και ουσιαστικά αυτή η αδικία. Μήπως η προσθήκη της Γαύδου στην ονομασία των διοικητικών σχημάτων -ως «Περιφέρεια Κρήτης και Γαύδου», «Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης και Γαύδου», θα μπορούσε να συμβάλει στην εμπέδωση της παρουσίας και των αναγκών του νησιού στον δημόσιο διάλογο και στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων; Ουτοπικό ίσως ένα τέτοιο σενάριο, αλλά…
Το νησί δεν πρέπει να ξεχνιέται για κοινωνικούς, οικολογικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Αντίθετα, πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγάλη ευαισθησία και όχι ως… κενό στον χάρτη, «Τρύπα στην Γεωγραφία» που λέει και το τραγούδι.
ΛΙΛΙΑΝ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗ
Δήμαρχος Γαύδου
